Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w gminie Ożarów Mazowiecki

Inwestycje termomodernizacyjne połączone z instalacją OZE przynoszą w szybkim czasie odczuwalne dla budżetu samorządów oszczędności. Ale poza korzyściami ekonomicznymi tego typu przedsięwzięcia mają inne zalety: zmniejsza się obciążenie dla środowiska, rośnie komfort korzystania z obiektów i pięknieje otoczenie. Potwierdzają to efekty projektu zrealizowanego przez Gminę Ożarów Mazowiecki.

Prace termomodernizacyjne zostały przeprowadzone w Szkole Podstawowej nr 1 im. Janusza Kusocińskiego oraz w Pływalni Miejskiej – Gminnym Ośrodku Sportu i Rekreacji w Ożarowie Mazowieckim. Jakie są efekty projektu? – By sprawdzić rzeczywiste rezultaty, wykonuje się audyty przed inwestycją i po jej realizacji. Ostatni audyt przeprowadzony w 2020 r. wykazał, że stopień poprawy efektywności energetycznej dla szkoły wyniósł 74 proc., a dla pływalni 93,1 proc. – mówi Paulina Gajewska, kierownik Referatu Funduszy Zewnętrznych w Urzędzie Miejskim w Ożarowie Mazowieckim.

Zmodernizowana szkoła

Budynek Szkoły Podstawowej nr 1 pochodzi z 1955 r. (to najstarsza placówka oświatowa na terenie gminy) i wymagał już generalnego remontu wszystkich pomieszczeń. Okazję do jego przeprowadzenia stworzyły prace termomodernizacyjne zaplanowane w ramach projektu. Wykonano ocieplenie ścian zewnętrznych, stropu pod strychem, wymieniono źródło ciepła do centralnego ogrzewania (dodatkowo pojawiły się pompy ciepła). Gmina zmodernizowała instalację do podgrzewania wody użytkowej w szkole, a stare oświetlenie zastąpiła energooszczędnymi lampami z żarówkami LED. Oszczędności na ogrzewaniu i wentylacji – według cen z 2020 r. – wyniosły ok. 143 tys. zł rocznie, a na oświetleniu niemal 40 tys. zł.

Pływalnia z instalacją fotowoltaiczną

Na terenie Pływalni Miejskiej zamontowano instalację fotowoltaiczną o mocy 40 kW (są tam panele o powierzchni największej spośród wszystkich instalacji w budynkach użyteczności publicznej w gminie). Poza tym wymieniono oświetlenie na energooszczędne (LED), zamontowano pompy ciepła odzyskujące energię z popłuczyn. Woda użytkowa jest podgrzewana przez kolektory słoneczne. Zmniejszenie straty ciepła zapewniła modernizacja instalacji centralnego ogrzewania i wentylacji mechanicznej. Duży wpływ na to miało też ocieplenie ścian zewnętrznych i stropodachu połączone z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej. Dzięki tym wszystkim działaniom roczne koszty ogrzewania i wentylacji spadły z prawie 183 tys. zł do 13,2 tys. zł (według cen z 2020 r.). Koszt ogrzewania wody użytkowej zmniejszył się czterokrotnie – z prawie 45 do ok. 11 tys. zł. Dużo więcej zaoszczędzono na wymianie oświetlenia, bo wydatki spadły z niemal 58 tys. zł do nieco ponad 13 tys. zł.

Efekt przerasta oczekiwania

We wszystkich podstawowych parametrach wpływających na efektywność energetyczną samorząd osiągnął więcej, niż zakładało studium wykonalności. Oszczędności w zużyciu energii pierwotnej wyniosły 145,89 proc. w stosunku do założeń. Najlepsze wyniki projekt uzyskał pod względem oszczędności energii elektrycznej (182,75 proc.). Oczywiście na ten wynik miały wpływ przerwy w działalności placówek wywołane pandemią w 2020 r. Kolejne sezony pokażą bardziej urealnione wskaźniki.

Na korzyść inwestycji przemawia rachunek ekonomiczny odzwierciedlający spadek obciążeń związanych z zapotrzebowaniem na energię cieplną i elektryczną w obu obiektach. Biorąc pod uwagę wartość całego przedsięwzięcia, która wyniosła 10,1 mln zł (w tym dofinansowanie z EFRR to prawie 5,6 mln zł), inwestycja może się zwrócić w ciągu kilkunastu lat. Ale są też inne korzyści, mniej wymierne, lecz istotnie wpływające na jakość życia mieszkańców gminy.

Szkoła przeszła metamorfozę. Uczniowie i nauczyciele wreszcie mogą pracować w komfortowych warunkach. – Zyskali wszyscy mieszkańcy Ożarowa Mazowieckiego, gdyż w wyniku termomodernizacji gmina ograniczyła emisję gazów cieplarnianych i szkodliwych pyłów – podkreśla Paulina Gajewska. Szkoła emituje rocznie o 182 tony CO₂ mniej. Do atmosfery trafia o kilka kilogramów mniej niebezpiecznych dla zdrowia pyłów PM 10 i PM 2,5.

Gmina dba o środowisko

Nie są to jedyne działania proekologiczne realizowane przez gminę. – Udzielamy mieszkańcom dofinansowania na wymianę źródeł ciepła i montaż instalacji fotowoltaicznych. Jest to inicjatywa samorządu, niezależna od programów rządowych – mówi Paulina Gajewska. – Od 2017 r. do końca 2020 r. wsparliśmy wymianę 324 szt. nieefektywnych źródeł ciepła. Dofinansowanie ze środków budżetu gminy wyniosło niemal 1,5 mln zł. W trwającej edycji programu na 2021 r. planujemy wymianę co najmniej 100 urządzeń grzewczych.

Z kolei na montaż instalacji fotowoltaicznych w latach 2020-2021 samorząd przeznaczył pół miliona złotych. Jednocześnie Gmina Ożarów Mazowiecki w 2020 r. rozpoczęła rewitalizację miejskich terenów zieleni (prawie 20 ha), sadząc niemal 600 drzew, 18 tys. krzewów, 60 tys. sztuk bylin, paproci, traw i kwiatów. – Projekt miał na celu zwiększenie bioróżnorodności oraz poprawę jakości środowiska naturalnego. Jego realizację zakończyliśmy w połowie 2021 r. – dodaje Paulina Gajewska.

Jerzy Gontarz