Odnawialne źródła energii w gminie Lubowidz

Chcemy być gminą przyjazną środowisku i krok po kroku dążymy do tego celu – mówi Lucyna Kowalska, sekretarz Miasta i Gminy Lubowidz. Takie podejście owocuje wieloma działaniami proekologicznymi. Nic zatem dziwnego, że największy w historii gminy projekt dofinansowywany z funduszy europejskich dotyczył właśnie ochrony środowiska.

Jego wartość, wynosząca nieco ponad 3 mln zł, być może nie robi na pierwszy rzut oka szczególnego wrażenia, jednak to około 10 proc. rocznego budżetu niewielkiej gminy. Te pieniądze, w 80 proc. pochodzące z RPO WM, zostały zainwestowane w odnawialne źródła energii. Wpłynęło to nie tylko w znaczącym stopniu na ograniczenie emisji szkodliwych gazów i pyłów, ale – a być może przede wszystkim – rozpropagowało ideę czystej i taniej energii wśród mieszkańców, którzy dziś samodzielnie poszukują możliwości przejścia na gospodarkę eko. Machina ekologiczna ruszyła i z pomocą działań gminy jej tryby obracają się wyjątkowo sprawnie i efektywnie.

Promocja ekologii

Pierwszy wniosek na odnawialne źródła energii gmina złożyła z inicjatywy wójta Krzysztofa Ziółkowskiego już w 2016 r. – To przedsięwzięcie wymagało odwagi, bo OZE nie były jeszcze tak popularne jak dziś. Gdy robiliśmy nabór mieszkańców, którzy byliby chętni do wzięcia udziału, zainteresowanie było dość ograniczone, choć i tak przerosło nasze oczekiwania. Mimo to już wtedy wiedzieliśmy, że jest to coś, co dla naszych mieszkańców jest dobre i może być wizytówką naszej gminy – mówi Lucyna Kowalska. Projekt wymiany źródeł ciepła i energii elektrycznej na nisko- lub bezemisyjne został skierowany zarówno do instytucji publicznych, jak i gospodarstw prywatnych.

• 

• 

Instalacje fotowoltaiczne, solarne i kotły na biomasę

Największą popularnością cieszyły się instalacje fotowoltaiczne, których założono 45. Ich łączna moc przekracza 415 KW. Efektem realizacji projektu było również uruchomienie 29 instalacji solarnych i 13 kotłów na biomasę, służących do ogrzewania wody i pomieszczeń. Spośród budynków użyteczności publicznej do projektu wybrano te, w których oszczędności wynikające z przejścia na zieloną energię będą największe. Dlatego sześć instalacji fotowoltaicznych pojawiło się na budynkach Urzędu Gminy w Lubowidzu, zespołów szkół w Lubowidzu, Zieluniu i Syberii oraz najaktywniejszych jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej: w Lubowidzu i Zieluniu.

Za pan brat z OZE

Projekt okazał się świetną formą promocji odnawialnych źródeł energii w gminie. – Jeszcze w trakcie realizacji przed drzwiami referatu promocji i pozyskiwania funduszy zaczęły się ustawiać kolejki mieszkańców, którzy również chcieli uzyskać dofinansowanie do instalacji fotowoltaiki czy wymiany pieca. Ci, którzy wzięli już udział w projekcie, przekazywali informacje o korzyściach, a dużo łatwiej jest uwierzyć sąsiadowi, gdy pokaże rachunek za prąd wynoszący 30 czy 40 zł, niż firmie obiecującej, że tak będzie – tłumaczy sekretarz gminy. Od tego czasu mieszkańcy zaczęli zakładać instalacje OZE również bez wkładu finansowego gminy, ale nie bez jej pomocy.

• 

• 

– W związku z dużym zainteresowaniem nasza gmina zdecydowała się na podpisanie umowy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w ramach realizacji programu „Czyste Powietrze”, zgodnie z którym nasi mieszkańcy nie muszą już przygotowywać dokumentów samodzielnie i składać wniosków do funduszu. Oddelegowaliśmy pracowników, którzy wypełniają wnioski, prowadzą całą korespondencję z funduszem, a potem pomagają w rozliczeniu. Od początku do końca, żeby ułatwić mieszkańcom korzystanie z istniejących możliwości – mówi Lucyna Kowalska.

Zielona gmina

Dla położonej na północno-zachodnim krańcu Mazowsza gminy ekologia ma pierwszorzędne znaczenie. 40 proc. jej powierzchni zajmują lasy, a niemal cała gmina leży na obszarach chronionej przyrody. W północno-zachodniej części jest to Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy, a rozległe tereny zajmują obszary chronionego krajobrazu: Zieluńsko-Rzęgnowski na wschodzie oraz Międzyrzecze Skrwy i Wkry na południowym zachodzie.

W środkowej części gminy znajduje się natomiast Obszar Natura 2000 Dolina Wkry i Mławki. Malownicza Wkra jest szczególnym skarbem gminy. Dlatego pięć lat temu w okolicy wsi Łazy otwarta została edukacyjno-przyrodnicza ścieżka ekologiczna, gdzie na obszarze prawie 10 hektarów rozmieszczono tablice i gry edukacyjne. Podobny, choć znacznie mniejszy, park powstał w 2021 r. w samym Lubowidzu. Bulwar nad Wkrą jest najnowszą atrakcją turystyczną gminy, ale też kolejnym świadectwem tego, jakie znaczenie dla Lubowidza ma ochrona przyrody.

• 

• 

• 

• 

• 

Ekologia i edukacja

– Przyjęliśmy kierunek ekologicznego podejścia do funkcjonowania i chcemy, żeby nasi mieszkańcy poszerzali wiedzę w tym zakresie i stawali się bardziej wrażliwi na ochronę środowiska – tłumaczy sekretarz gminy. Tej idei służą też działania edukacyjne dotyczące prawidłowej segregacji śmieci czy wymiana oświetlenia komunalnego na energooszczędne.

– Cały czas są zapytania, czy mamy jakieś gminne programy lub inne, z których mieszkańcy mogliby korzystać. Z dużą niecierpliwością czekamy na nową perspektywę finansowania z Unii Europejskiej i jesteśmy przekonani, że jeśli tylko pojawi się nowy nabór i damy mieszkańcom sygnał, że mogą się do nas zgłaszać, by zadeklarować chęć udziału w takim programie, drzwi się nam nie będą zamykać – przekonuje Lucyna Kowalska.

Marek Rokita