Mazowsze gotowe do pracy
W przyszłorocznym Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego planujemy 35 naborów na łączną kwotę ponad 3,2 mld zł! To wsparcie m.in. na e-usługi, transport, badania i rozwój, gospodarkę odpadami oraz infrastrukturę zdrowotną. Kolejne 674,5 mln zł to środki na 22 nabory w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus – mówi Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego.
Panie Marszałku, gdy w ubiegłym roku podsumowywał Pan 18-lecie obecności Polski w Unii Europejskiej, podkreślił Pan, że „najważniejszy był efekt dźwigni: strumień środków na konkretne cele dla samorządów, przedsiębiorców czy rolników wywołał ogromną presję modernizacyjną”. A czym w takim razie była, Pana zdaniem, realizacja programu regionalnego na lata 2014-2020?
Ogromnym osiągnięciem i impulsem rozwojowym. Dzięki temu programowi udało się zrealizować ponad 5,8 tys. projektów, na które otrzymaliśmy przeszło 9,3 mld zł dofinansowania z Unii Europejskiej. Był to czas efektywnego wykorzystania środków unijnych zgodnie z zasadami partnerstwa, zrównoważenia i spójności. Program ten przyczynił się również do znacznego wzrostu jakości i dostępności usług społecznych, edukacyjnych, zdrowotnych i kulturalnych. Nie sposób nie wspomnieć o jego roli w integracji społecznej i zawodowej mieszkańców czy wsparciu osób z niepełnosprawnościami, zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Jestem przekonany, że program na lata 2021-2027 będzie kontynuacją tych dobrych praktyk i odpowie na nowe wyzwania oraz potrzeby Mazowsza. Jesteśmy gotowi do pracy.
Liczby są imponujące. Ponad 5,8 tys. podpisanych umów, 9,3 mld zł dofinansowania – to robi wrażenie.
To nie tylko liczby, ale przede wszystkim potwierdzenie tego, że program jest ważny, skuteczny i potrzebny. Oczywiście, taka skala inwestycji i projektów to wyzwanie. Realizacja programu wymagała solidnej logistyki, dobrego zarządzania, dokładności. Udało się to zarówno dzięki aktywności mieszkańców, przedsiębiorców, samorządów oraz partnerów, jak i zaangażowaniu oraz doświadczeniu naszego zespołu. Dobra współpraca z Mazowiecką Jednostką Wdrażania Programów Unijnych i Wojewódzkim Urzędem Pracy była kluczowa dla osiągnięcia zamierzonych celów.
Kończący się program można już wstępnie podsumować?
Program przełożył się na realne korzyści w różnych obszarach – od infrastruktury po rozwój społeczny. Inwestycje dotyczyły np. poprawy stanu środowiska i efektywności energetycznej. Dzięki funduszom unijnym udało się m.in. wybudować 51 km nowych dróg, a także zmodernizować 192 km dróg i 60 km torów kolejowych. Transport publiczny stał się bardziej przyjazny dla środowiska. Wybudowano lub przebudowano 60 obiektów „Parkuj i Jedź”, z których ma korzystać około miliona pojazdów. To także ponad 600 km dróg dla rowerów. Do tego mnóstwo projektów obejmujących termomodernizację budynków czy Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. Są też inwestycje dotyczące ochrony zdrowia. W ramach RPO WM 2014-2020 podpisano 46 umów na wsparcie podmiotów leczniczych. W praktyce to 4330 urządzeń aparatury i sprzętu medycznego. Ponadto środki UE przyczyniają się do włączenia społecznego mieszkańców Mazowsza. Pomoc otrzymało ponad 40 tys. osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Wsparto inicjatywy ponad 2 tys. podmiotów ekonomii społecznej. W ramach edukacji dofinansowano ponad 5 tys. miejsc wychowania przedszkolnego, a około 6,6 tys. uczniów zostało objętych stypendiami. Ponad 170 tys. uczniów nabyło kompetencje kluczowe lub umiejętności uniwersalne po opuszczeniu programu. Wreszcie to ponad 1 mld zł na działalność badawczo-rozwojową i prawie 821 mln zł na rozwój innowacyjności i przedsiębiorczości. Efekty programu mógłbym wyliczać bardzo długo. Najważniejsze jest jednak to, że te pozytywne zmiany dotyczą każdego z nas, korzystamy z nich codziennie. To dla nas lepsza jakość życia, pracy czy nauki.
Organizowany od 2017 r. konkurs Lider Zmian Funduszy Europejskich pokazuje jakościową zmianę, która zachodzi w województwie. Spośród 126 zgłoszonych projektów mieszkańcy regionu wybrali swoich faworytów w sześciu kategoriach. Nie ulega wątpliwości, że wszystkie są ważne, ale czy któraś z nich zasługuje, według Pana, na szczególne wyróżnienie?
Nie jestem w stanie wskazać tylko jednego. Każdy z projektów zaprezentowanych w tym konkursie znacząco wpływa na rozwój naszego województwa. Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół Elektronicznych w Radomiu łączy ze sobą ekologię i edukację, co pomoże młodym ludziom zrozumieć i docenić wartość zrównoważonego rozwoju. Wzorem dostosowania edukacji do wymagań współczesnego, scyfryzowanego świata jest projekt E-Akademii Akademii Leona Koźmińskiego. Jeśli chodzi o Mobilne Fundusze Europejskie, przykładem niech będzie budowa obwodnicy śródmiejskiej Wyszkowa. Ten projekt wyraźnie pokazuje, jak ważna dla poprawy jakości życia mieszkańców i efektywności transportu jest inwestycja w infrastrukturę. W kategorii Fundusze Europejskie bliski mieszkańcom projekt zagospodarowania dawnego browaru przyklasztornego w Węgrowie udowadnia, że można rewitalizować lokalne dziedzictwo i tworzyć nowe przestrzenie dla społeczności. Są też liczne projekty, które mają wspierać młode talenty i rozwój przedsiębiorczości. A to jest kluczowe dla przyszłości regionu. Kategorie odzwierciedlają nasze różnorodne potrzeby – od ekologii po innowacje technologiczne, edukacyjne i społeczne. Z niecierpliwością czekam na dalszy rozwój tych inspirujących projektów.
W kategorii Nowoczesne Fundusze Europejskie doceniono efekty projektów badawczo-rozwojowych. Tu liderów wskazała kapituła konkursu. Które z tych inwestycji, według Pana, mają decydujący wpływ na innowacyjność regionu?
Jako lekarzowi bardzo bliski jest mi projekt Instytutu Matki i Dziecka. Dotyczy on utworzenia nowoczesnego centrum badawczo-rozwojowego, które zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób matki i dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem chorób genetycznych, metabolicznych, nowotworowych i immunologicznych. Tu znowu pomagają fundusze unijne, które umożliwiły zakup i wdrożenie zaawansowanego sprzętu i oprogramowania. W medycynie pozwala to na prowadzenie badań na najwyższym poziomie, a także na współpracę z innymi ośrodkami naukowymi i klinicznymi w kraju i za granicą. Moim zdaniem projekt jest niezwykle ważny. Odpowiada na potrzeby społeczne i zdrowotne, a także przyczynia się do rozwoju nauki i medycyny na Mazowszu. Dodatkowo pokazuje, jak Fundusze Europejskie mogą wspierać badania i rozwój w obszarach kluczowych dla poprawy jakości życia i zdrowia ludzi. Gratuluję Instytutowi Matki i Dziecka oraz wszystkim partnerom projektu i życzę dalszych sukcesów!
Minął rok od inauguracji nowego programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027 (FEM). Na opóźnienie złożyło się wiele czynników, m.in. przedłużający się termin podpisania umowy partnerstwa. W tym czasie region realizował dwa programy jednocześnie?
W tym czasie realizowaliśmy projekty zarówno z poprzedniego okresu programowania 2014-2020, jak i przygotowywaliśmy się do nowego. To świadczy o naszej zdolności do adaptacji i efektywnego zarządzania zasobami, nawet w obliczu nieprzewidzianych opóźnień i wyzwań biurokratycznych. Dzięki temu byliśmy w stanie zapewnić ciągłość ważnych inwestycji i inicjatyw wspierających rozwój społeczny i gospodarczy województwa. Oczywiście, równoczesne zarządzanie dwoma programami było zadaniem wymagającym, któremu podołaliśmy. Dzięki temu Mazowsze nadal dynamicznie się rozwija, a nowy program FEM 2021-2027 otwiera przed nami kolejne możliwości. Inwestujemy w innowacje, infrastrukturę i poprawę jakości życia mieszkańców naszego regionu.
Czy są w programie jakieś obszary, które czekają na regulacje?
W prawie wszystkich obszarach ujętych w FEM 2021-2027 już działamy. Są wyjątki, np. projekty skierowane do przedsiębiorców. W tym przypadku czekamy na uregulowania prawne z poziomu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej dotyczące udzielania pomocy publicznej. Pracujemy zgodnie z harmonogramem. W przyszłorocznym Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego planujemy 35 naborów na łączną kwotę ponad 3,2 mld zł! To wsparcie m.in. na e-usługi, transport, badania i rozwój, gospodarkę odpadami oraz infrastrukturę zdrowotną. Kolejne 674,5 mln zł to środki na 22 nabory w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.
Czy jest szansa, że początek przyszłego roku przyniesie korzystne rozstrzygnięcia dla potencjalnych beneficjentów?
W październiku w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego rozstrzygnęliśmy nabór, w którym zostały wybrane trzy projekty dotyczące porządkowania gospodarki wodno-kanalizacyjnej. Przed nami decyzje w naborach na zakup wozów dla OSP oraz dotyczące kontroli jakości powietrza. W tym roku w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus ogłosimy jeszcze 16 naborów na kwotę 556 mln zł. To pieniądze na działania sprzyjające aktywizacji zawodowej mieszkańców Mazowsza, rozwojowi nowoczesnej i dostępnej edukacji oraz aktywnej integracji. Natomiast do rozstrzygnięcia zostają jeszcze np. nabory z obszaru aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych przez PUP czy programy stypendialne dla uczniów szkół ogólnokształcących i zawodowych.
Początek przyszłego roku zapowiada się obiecująco i wiele naborów się rozstrzygnie. Mam na myśli m.in. budowę obwodnicy Mławy, zakup pojazdów kolejowych, budowę i przebudowę dróg powiatowych i gminnych czy zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej i ograniczenie skutków suszy. W obszarze społecznym są to nabory na np. wsparcie seniorów i realizację usług społecznych, w tym teleopiekę, aktywizację zawodową kobiet czy wzmocnienie kompetencji uczniów.