W zgodzie z naturą: Odkrywanie piękna Doliny Wkry w Pomiechówku

Schować się najpierw w cieniu skrzydeł pazia królowej czy niepylaka apollo? Wejść do wiklinowego żeremia? Stanąć kilka metrów nad ziemią oko w oko w puchaczem? A może nauczyć się, jak zostać drwalem? Takie zadania czekają w Parku Doliny Wkry w Pomiechówku nie tylko na najmłodszych… Dorośli biorą tutaj przykład z dzieci i dają nura w naturę.

Pomiechówek leży około 50 km na północny zachód od Warszawy, a wrażenia z wycieczki niezapomniane. W budowaniu marki swojej małej ojczyzny kluczowe są bowiem pomysłowość i konsekwencja. Włodarze gminy od ponad 10 lat, korzystając ze wsparcia m.in. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego, stwarzają coraz lepsze warunki do rozwoju rekreacji i turystyki. Wykorzystują do tego potencjał doliny malowniczej rzeki Wkry, która – jak się okazuje – przyciąga nie tylko  spływami kajakowymi.

Zielono nam

Pierwszym krokiem w zagospodarowywaniu najbliższej okolicy były dwa projekty „Aktywnie nad Wkrą – rozwój turystyki w gminie Pomiechówek” (etap I i II), które miały na celu stworzenie kompleksowej oferty turystycznej oraz promocja walorów turystycznych gminy. Na terenach leśnych przy Pomiechówku utworzono ścieżki dla amatorów nordic walking i biegaczy oraz leśną ścieżkę edukacyjną, na której znajdują się tablice informujące o zasobach przyrodniczych gminy, tj. Rezerwat Dolina Wkry, Park Krajobrazowy Dolina Wkry oraz obszar Natura 2000 Doliny Wkry i Mławki. Miejsce cieszy się ogromną popularnością wśród turystów i mieszkańców. Korzystają z niego również placówki edukacyjne. – Chodziło nam o stworzenie warunków spokojnego wypoczynku i obcowania z naturą. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Rodziny z mniejszymi dziećmi chętnie korzystają z placu zabaw wikinga, z mnóstwem przeszkód i zabaw zręcznościowych. Tuż obok są wiaty do odpoczynku i biwakowania. W okresie letnim kusi pobliska plaża, a dzięki drewnianym podestom można się po niej poruszać wózkiem – mówi Marta Mostowska, kierownik Wydziału Turystyki w Urzędzie Gminy w Pomiechówku. Na spragnionych mocniejszych wrażeń czeka park linowy z trasami o różnych stopniach trudności (tj. maluch, średnia, standard)oraz ścianka wspinaczkowa. Dla szkół organizowane są lekcje przyrody o zróżnicowanej tematyce, w zależności od upodobań i zapotrzebowania.

W Pomiechówku można zanurzyć się w tunelu zieleni, oddalić od cywilizacji, zwolnić tempo. Jest to szczególnie istotne dla mieszkańców dużych miast, których coraz częściej dotyka tzw. zespół deficytu natury. Miejsce przyciąga także seniorów, którzy nie tylko wędrują po ścieżkach spacerowych i do uprawiania nordic walking, ale też chętnie korzystają z siłowni plenerowej . Takie przestrzenie zapewniają sporą dawkę  zdrowia i energii. Zakupione w ramach projektu kajaki, rowery, kijki do nordic walking czy narty biegowe zasiliły bazę sprzętową. . Kijki nordic walking są wykorzystywane zarówno przez osoby indywidualne, jak i na zajęciach organizowanych przez Ośrodek Kultury PomPA. Z kolei po rowery sięga gminna biblioteka w czasie organizacji corocznego „Rajdu bibliotekarza” skierowanego do mieszkańców i turystów. Zimą w pobliżu hali sportowej obok szkoły funkcjonuje lodowisko. Aby wieść o turystycznym potencjale Pomiechówka rozeszła się poza gminę, zadbano o promocję nowej oferty rekreacyjnej w postaci map, programów zwiedzania czy przewodników.

Chroni, uczy, uwrażliwia

Prawdziwą ziemią obiecaną miłośników rekreacji w naturze stał się Pomiechówek jesienią 2018 r., kiedy otwarto tu Park Doliny Wkry. Od pierwszego dnia miejsce cieszy się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów. – Jest to wyjątkowa w skali regionu inwestycja, a nadrzędnym celem jej powstania była ochrona cennych przyrodniczo, unikalnych w skali Europy zagrożonych gatunków fauny i flory – mówi Monika Piłkowska-Końska, kierownik Wydziału Projektów Rozwojowych i Systemów Informatycznych w Urzędzie Gminy w Pomiechówku. – Ważnym aspektem przedsięwzięcia jest również edukacja. Na niemal 10 hektarach zaprojektowano trasy do spacerów, które tak zostały poprowadzone, by ukazywać i jednocześnie chronić bogactwo fauny i flory. Kalendarz przewodnika, oprowadzającego po parku grupy przedszkolne i szkolne, był zajęty do końca roku szkolnego. Pasjonaci obcowania z przyrodą wybierają się do nas oczywiście teraz – w wakacje.

Cały park zbudowany jest z naturalnych, drewnianych materiałów. Nie zobaczymy tu ani śladu tworzyw sztucznych, co dzisiaj, kiedy przekonujemy się na każdym kroku, że zewsząd zalewa nas plastik, ma dodatkowe znaczenie. To zachwyca i raduje nie tylko najmłodszych … Z entuzjazmem przemierzają szlak również dorośli, bo w Pomiechówku nie można inaczej. Rolę swoistego przewodnika, szczególnie atrakcyjnego dla dzieci, odgrywają na leśnej ścieżce drewniane tablice z powiększonymi ilustracjami z książki „Rok w lesie” autorstwa Emilii Dziubak. – Największym zainteresowaniem najmłodszych cieszą się plac zabaw z drewnianą karuzelą, drewniane zwierzątka na sprężynach do bujania, ogromna tyrolka, różnego rodzaju tory przeszkód, gry zręcznościowe, labirynt z rur, zabawki w kształcie łódek oraz piaskownica w jednej z łodzi. W ciepłe dni najmłodsi najbardziej oblegają stanowisko do zabawy napędzane wodą – wylicza Marta Mostowska.

Podczas przechadzki w Parku Doliny Wkry odwiedzamy wiklinowe zajączki, bobry (wraz z modelem żeremia), sarny, jelenie, dziki czy żurawie. Świat owadów reprezentują pokażnych rozmiarów modele motyli i ważek.  Spacer w cieniu ich skrzydeł jest niezapomnianym przeżyciem. Warto też jednak patrzeć pod nogi, gdyż na łące zostały posadzone rośliny, które wabią zapachem prawdziwe motyle. Zmęczeni wielością zadań i wrażeń mogą odpocząć m.in. w ławkach w kształcie łódek ustawionych nad brzegiem Wkry.

Ukoronowaniem wędrówki nie tylko młodych tropicieli jest „podniebny” spacer w koronach drzew. Bogactwo pomiechowskiego lasu poznajemy tutaj z innej perspektywy. – Jest to ekscytujące przeżycie dla wszystkich i wiek nie ma tu naprawdę żadnego znaczenia – przyznaje Monika Piłkowska-Końska. Na trasie o długości 193 metrów znajduje się kilkanaście przystanków-gniazd. Z drzew „spoglądają” na nas drewniane modele ptaków, m.in. puchacz i orlik grubodzioby.

Przygoda tuż-tuż

Koncepcja Parku – oprócz ochrony unikatowej bioróżnorodności doliny Wkry i stworzenia miejsca rekreacji – zakładała wykorzystanie terenu do prowadzenia edukacji przyrodniczej w niekonwencjonalny sposób. Pomysłodawcy zaplanowali, że będą tu organizowane różnorodne zajęcia tematyczne, w których teoria uzupełni bezpośrednie doświadczenie i poznanie fenomenów świata przyrody „na własnej skórze”. – Mimo że nie „reklamujemy” parku, informacja o jego atrakcyjności rozeszła się błyskawicznie i w zasadzie od pierwszych dni gościmy zarówno turystów indywidualnych, jak i grupy zorganizowane z przedszkoli oraz szkół, które w szczególności zainteresowane są ofertą zajęć przyrodniczych – cieszy się Marta Mostowska. – Nasi przewodnicy prowadzą różnorodne warsztaty tematyczne dostosowane do wieku i potrzeb uczestników, m.in. mali tropiciele, poznawanie lasu wszystkimi zmysłami, leśna stołówka, czyli rośliny jadalne nie tylko dla zwierząt, portrety zwierzaków, podniebny spacer – wszystko o ptakach, wodne eksperymenty czy warsztaty botaniczne.

Podczas zajęć wykorzystywane są pomosty tematyczne, wieże obserwacyjne wyposażone w lornetki do obserwacji rzadkich gatunków ptaków występujących w pomiechowskich lasach i łąkach, kiosk multimedialny z informacjami o lokalnej awifaunie. Poszczególne pawilony i stanowiska edukacyjne poświęcone są m.in. różnorodności świata zwierząt żyjących w rzece i nad jej brzegami; życiu zwierząt kopiących nory (obok znajduje się labirynt, do którego prowadzą tropy zwierząt), upodobaniom „kulinarnym” zwierząt. Pomost widokowo-rekreacyjny na nowo powstałą odnogę Wkry ukazuje zbiorowiska roślinności wodnej charakterystycznej dla terenów podmokłych. – W naszym Parku bogactwo przyrody możemy poczuć wszystkimi zmysłami. Nie tylko oglądamy naturę, ale również możemy jej dotknąć, powąchać, a nawet posłuchać… Jak posłuchać? Po prostu zagrać na dendrofonie – zachęca Monika Piłkowska-Końska.

Największym atutem Parku Dolina Wkry jest symbioza z naturą. Na pierwszym miejscu jest tu ochrona lokalnego bogactwa przyrody i cennych przyrodniczo, unikatowych w skali Europy zagrożonych gatunków fauny i flory. Planując wycieczkę do Pomiechówka, możemy być pewni, że spotkamy się z przyrodą w najczystszej postaci.

Agata Rokita

Metryczki projektów: