System AGREUS® – inteligentna kontrola upraw

Innowacyjna firma z Warszawy we współpracy z Instytutem Ogrodnictwa w Skierniewicach stworzyła niezwykłe rozwiązanie mające szansę odmienić uprawę roślin i obniżyć zużycie wody potrzebnej do ich nawadniania. To oczekiwana odpowiedź na jeden z większych problemów, z którym boryka się polskie rolnictwo.

Brak wystarczającej ilości opadów i susze zmuszają rolników, zwłaszcza tych uprawiających owoce i warzywa, do nawadniania pól. W wypadku niektórych upraw nawadnianie jest konieczne nawet podczas lat względnie mokrych. A to generuje nie tylko wzrost kosztów produkcji, ale i pogarsza bilans wodny kraju.

Szkiełko, nie oko

W tej sytuacji wyjściem może być zoptymalizowanie zużycia wody potrzebnej do nawadniania upraw. Jak wynika z badań ankietowych przeprowadzonych przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, wiedza sadowników na temat szacowania potrzeb wodnych roślin jest praktycznie zerowa. Ponad 80 proc. z nich nie stosuje żadnych metod pomiaru wilgotności gleby i dawkuje wodę potrzebną do nawodnienia upraw „na oko”. Mimo że powszechne jest już używanie wodooszczędnych systemów nawadniania upraw, m.in. instalacji kroplowych, to i tak przeważnie regułą jest stosowanie zbyt dużych dawek wody – wyższych nawet o połowę od koniecznych. Tymczasem optymalizacja zużycia wody pozwoli zarówno na ograniczenie jej zużycia (tym samym obniżenie kosztów produkcji), jak i na wzrost plonów i zysków w gospodarstwie. Korzyści odniósłby także konsument, gdyż ceny produktów z takich upraw powinny być niższe. Perspektywa jest zatem bardzo kusząca, jednak do niedawna była nierealna, gdyż na rynku nie było żadnego rozwiązania, które by pozwalało szybko i wiarygodnie oszacować potrzeby wodne na danym areale.

• 

• 

• 

Pojawiło się ono w tym roku. Po latach prac i serii testów dostępny jest już System AGREUS^®. To efekt współpracy firmy Inventia z Warszawy i Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, wspartej pomocą finansową z funduszy europejskich w ramach projektu „Opracowanie innowacyjnego systemu pomiaru rozproszonego parametrów klimatyczno-glebowych jako narzędzia optymalizacji nawadniania, ochrony roślin i prac agrotechnicznych”. – System AGREUS^® przenosi rolnictwo w zupełnie nowy wymiar, w kompletnie inne obszary zarządzania produkcją rolną, umożliwiając tworzenie indywidualnych rozwiązań o bardzo szerokim spektrum zastosowań – podkreśla Jerzy Białousz, założyciel i prezes spółki Inventia, która od 2001 r. specjalizuje się we wdrażaniu nowoczesnych technologii bezprzewodowych. – Co istotne, System AGREUS^® nie służy wyłącznie do sterowania nawadnianiem czy też do opomiarowania gleby. Jest to system klasy smart village, czyli taki, który pozwala na dołączanie bardzo różnych urządzeń i elementów, które są przeznaczone do zastosowań w gospodarstwach rolnych w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu.

W samo sedno

• 

• 

• 

Za pomocą Systemu AGREUS^® można nie tylko poznać potrzeby i zagrożenia roślin, ale też szybko i – co najważniejsze – trafnie na nie reagować. Można też zdalnie sterować urządzeniami. Sercem systemu jest stacja bazowa, połączona bezprzewodowo z sondami glebowymi i czujnikami oraz urządzeniami wykonawczymi sterującymi np. pompami czy zaworami. System pozwala prowadzić różne pomiary, np. wilgotności, temperatury i zasolenia gleby czy temperatury i wilgotności powietrza. Dzięki uzyskanym danym można nie tylko określić ilość wody koniecznej do nawodnienia upraw, ale też np. oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia wiosennych przymrozków czy infekcji grzybiczych wywołanych przez patogeny. Każdy czujnik zbiera informacje autonomicznie dla konkretnego miejsca, zatem użytkownik może stosować rozmaite rozwiązania na pojawiające się problemy w różnych częściach powierzchni uprawnej. Jedną z zalet Systemu AGREUS^® jest brak ograniczeń co do liczby zainstalowanych czujników i urządzeń wykonawczych. To samo dotyczy braku ograniczeń liczby harmonogramów nawadniania i załączanych sekcji, co znakomicie odróżnia ten system od innych rozwiązań. – Testowałem już różne systemy, ale dotąd żaden nie przypadł mi do gustu – mówi Adam Wilczewski prowadzący gospodarstwo sadownicze specjalizujące się w uprawie borówki amerykańskiej w Białousach na Podlasiu. – Ale ten jest zupełnie inny. Nie ma żadnych kabli, wszystko działa zdalnie. Pokazywałem go różnym osobom z branży sadowniczej i wszyscy byli zachwyceni. Wielu już go kupiło, nie tylko z Polski, ale też np. z Austrii – zaznacza.

Bezprzewodową łączność pomiędzy stacją bazową a sondami, czujnikami i sterownikami urządzeń zapewnia pracująca w rozproszonym paśmie radiowym, energooszczędna sieć LoRa, niewymagająca kart SIM, a więc niegenerująca żadnych kosztów transmisji lokalnej. Z kolei połączenie pomiędzy stacją bazową a chmurą, w której jest zlokalizowany portal Systemu AGREUS^®, zapewnia sieć GSM. Dzięki temu można zdalnie, z dowolnego miejsca na świecie, odczytywać zmierzone parametry i sterować urządzeniami z ekranu komputera lub z urządzeń mobilnych.

Dziś System AGREUS^® znajduje zastosowanie przede wszystkim w uprawach sadowniczych i ogrodniczych pod gołym niebem, ale cały czas się rozwija. – Już przygotowujemy nowe rozwiązania, które będą dostosowane do podłoży inertnych, stosowanych w uprawach pod osłonami. Będziemy mogli również monitorować parametry w uprawach kontenerowych czy też wilgotność gleby pod murawą na boiskach, polach golfowych i parkach. Jest również przygotowana odmiana systemu, która powstała na specjalne zamówienie firmy zajmującej się przesadzaniem dużych, cennych drzew – mówi prezes Inventii. – Systemem AGREUS^® otworzyliśmy nowe możliwości, jeżeli chodzi o postrzeganie prowadzenia produkcji rolnej. Dzięki zastosowaniu technologii bezprzewodowych i wiedzy naszych partnerów merytorycznych, czyli Instytutu Ogrodnictwa ze Skierniewic, a w szczególności Pracowni Nawadniania prof. Waldemara Tredera, mogliśmy uzyskać efekt synergii, który jest bardzo dobrze przyjęty przez rynek i mamy nadzieję, że będzie nie tylko naszym sukcesem jako firmy, ale również sukcesem naszego i nie tylko naszego rolnictwa. Tak, żebyśmy mogli produkować więcej i taniej – podsumowuje Jerzy Białousz.

• 

• 

• 

System AGREUS^® jest przykładem udanej współpracy nauki i biznesu, wspartej pieniędzmi z funduszy europejskich. Sprzedawany od lipca 2020 r. cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Dzięki innowacyjnemu pomysłowi, zastosowaniu nowoczesnych technologii i merytorycznemu wsparciu Instytutu Ogrodnictwa ze Skierniewic powstał produkt, który ma szansę zrewolucjonizować zarządzanie uprawami – zwiększyć plony, obniżyć koszty produkcji i zracjonalizować zużycie wody, co w zdecydowanej większości przypadków będzie oznaczało znaczące obniżenie jej poboru.

Marek Rokita