Jak Fundusze Europejskie wspierają rozwój Mazowsza

Dwie ostatnie dekady były dla Polski czasem wielkiej transformacji. Zawdzięczamy to naszemu członkostwu w Unii Europejskiej. Wzmocniliśmy demokrację, dostosowaliśmy prawo i standardy do tych, które obowiązują w UE. Wreszcie zrealizowaliśmy wiele inwestycji, które zaowocowały zmianami infrastrukturalnymi i społecznymi. A Mazowsze weszło do czołówki najlepiej rozwiniętych regionów Europy.

Najczęściej mówimy o ogromnych pieniądzach, które otrzymaliśmy z Unii Europejskiej. Po akcesji w 2004 r. Polska stała się jednym z głównych beneficjentów funduszy unijnych. Rzeczywiście, według danych Ministerstwa Finansów przez 20 lat nasze składki do wspólnej kasy sięgnęły niemal 86 mld euro, natomiast wpływy w postaci Funduszy Europejskich – prawie 261 mld euro. W skali regionu zawdzięczamy im tysiące inwestycji, które trudno byłoby sfinansować ze środków województwa czy sektora prywatnego. Ich realizacja przyczyniła się do poprawy jakości życia, usług społecznych, innowacyjności firm i odmieniła przestrzeń publiczną. Korzystamy z bezpieczniejszych dróg i nowocześniejszej kolei. Komunikacja miejska jest wygodniejsza i mniej uciążliwa dla środowiska. Przestrzeń publiczna stała się bardziej funkcjonalna i estetyczna. Szkoły, szpitale czy instytucje kultury zyskały wiele nowych obiektów, zmodernizowały się i zakupiły nowe wyposażenie.

Wspólny rynek i wartości

Zwykle w mniejszym stopniu zwracamy uwagę na zalety, które płyną z samego uczestnictwa w jednolitym rynku europejskim (JRE). A to właśnie w największym stopniu zagwarantowało nam wysoki wzrost gospodarczy. PKB na głowę mieszkańca Polski wzrósł z 51 proc. w 2004 r. do 80 proc. średniej UE w 2023 r. Do tak szybkiego rozwoju przyczyniły się także Fundusze Europejskie. Mazowsze zapewnia około 23 proc. PKB naszego kraju (w 2022 r. na 688 301 mln dolarów PKB Polski 158 309 mln dolarów pochodziło z Mazowsza). W krótkim czasie staliśmy się tak mocną gospodarką, że jako jedyny kraj UE uniknęliśmy recesji po kryzysie finansowym z 2008 r.

Nie można też pominąć innych zalet funkcjonowania w ramach Unii. – W ciągu dwudziestu lat członkostwa nasz kraj przeszedł znaczące przemiany gospodarcze, społeczne i infrastrukturalne. Otwarcie granic umożliwiło Polakom swobodny dostęp do edukacji i rynku pracy w całej Europie, a także przyciągnęło inwestycje zagraniczne, które napędzały rozwój gospodarczy – zauważa wicemarszałek województwa Wiesław Raboszuk. I dodaje, że członkostwo w UE wzmocniło także pozycję Polski na arenie międzynarodowej i pozwoliło jej wpływać na kształt polityk europejskich.

Jako członkowie europejskiej wspólnoty podzielamy takie wartości, jak godność, wolność i demokracja. Tak samo ważne są dla nas równość, praworządność i prawa człowieka. Zyskaliśmy też większe bezpieczeństwo, czego dowiodła wspólna reakcja na kryzys wywołany pandemią COVID-19. Solidarnie wspieramy również Ukrainę od czasu pełnoskalowej napaści na nią Rosji w lutym 2022 r.

Warszawa w awangardzie i zróżnicowanie regionu

Mazowsze to największy region z zajmującą centralne miejsce stolicą, która przyciąga inwestorów, skupia potencjał naukowy i badawczy. Wszystko to przełożyło się na bardzo szybki wzrost gospodarczy. Warszawa z przyległymi powiatami rozwijała się jednak w ostatnich latach zdecydowanie szybciej od pozostałej części województwa. Pod względem PKB per capita (na głowę mieszkańca) polska stolica już w 2021 r. wyprzedzała Berlin, Wiedeń czy Rzym (dane Eurostatu).

Władze regionu, tworząc Strategię Rozwoju Województwa Mazowieckiego 2030+, odpowiedziały na potrzeby pozostałych ośrodków subregionalnych, które odstawały od Warszawy. – Jednym z naszych sukcesów jest doprowadzenie do podziału statystycznego województwa. To zapewniło nam dostęp do większych środków unijnych – podkreśla marszałek Adam Struzik. Po podziale UE traktuje Mazowsze jako dwa regiony: lepiej rozwinięty warszawski stołeczny i słabiej rozwinięty mazowiecki regionalny. Dzięki temu większy strumień funduszy można było skierować do tej drugiej części województwa. To sprawi, że luka między stolicą a resztą regionu zacznie się zmniejszać.

Program Fundusze Europejskie dla Mazowsza na lata 2021-2027 (FEM) to ponad 2 mld euro. Z tej kwoty 1,6 mld euro jest przeznaczone na inwestycje w regionie mazowieckim regionalnym. Dodatkowo zyskał on dostęp do programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej na lata 2021-2027. Natomiast region warszawski stołeczny ma do wykorzystania 501 mln euro z FEM.

Tysiące projektów

W ciągu 20 lat kolejne programy regionalne na Mazowszu pozwoliły na sfinansowanie ponad 14 tys. projektów. Na ich realizację województwo przeznaczyło ok. 19 mld zł z Funduszy Europejskich. Gdy dodamy do tego pomoc z programów krajowych, otrzymujemy ok. 37 tys. projektów i ponad 112 mld zł wsparcia z Unii Europejskiej. Po środki unijne chętnie i skutecznie sięgają beneficjenci z całego województwa – zarówno przedsiębiorcy, ośrodki naukowe i badawcze, jak i samorządy lokalne.Dynamiczny rozwój regionu w ostatnich latach to w dużej mierze ich zasługa.

Ale sukcesu nie byłoby bez pracy osób odpowiedzialnych za wykorzystanie unijnych pieniędzy. Ważną funkcję kreatora polityki regionalnej pełni Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego. Programy regionalne na kolejne perspektywy unijne negocjuje on z Komisją Europejską, a następnie rozlicza wydatki i sprawozdaje efekty wykorzystania unijnych funduszy. Z kolei Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych (MJWPU) pełni w tym systemie funkcję wykonawczą. Planuje i ogłasza konkursy, a następnie przyjmuje wnioski o dofinansowanie, kontroluje i rozlicza projekty. Dlatego poprosiliśmy o podsumowanie ostatniego 20-lecia kluczowych przedstawicieli tych instytucji. Zobacz, co mówią temat efektów obecności Polski w Unii Europejskiej.

Sprawdź aktualne nabory wniosków: https://funduszeuedlamazowsza.eu/nabory/