Skorzystaj z tarczy antykryzysowej!

Jeśli w związku z pandemią COVID-19 twoje przedsiębiorstwu ma kłopoty finansowe, wciąż możesz uzyskać wsparcie z tarczy antykryzysowej. I nie jesteś skazany na jedno rozwiązanie. Ale pomoc nie jest udzielana bezwarunkowo.

Z powodu lockdownu i odwołania masowych imprez kryzys dotknął szczególnie transport, kulturę, branżę wystawienniczą, szkoleniową i konferencyjną, a także turystykę. Przez kilka tygodni wyłączone z funkcjonowania były salony fryzjerskie i kosmetyczne, kluby, bary, restauracje i hotele. Nadal obowiązuje wiele ograniczeń, które mają negatywny wpływ na działalność tych branż. Gospodarka to system naczyń połączonych, więc – choćby pośrednio – ucierpieli również współpracujący z przedsiębiorstwami, które znalazły się w trudnym położeniu, bo np. wstrzymanie łańcuchów dostaw zmusiło do przestoju wiele zakładów produkcyjnych.

Większość firm nie chciała jednak zwalniać pracowników. Redukcję zatrudnienia ze względu na rozwój epidemii planowało 12 proc. przedsiębiorców, a 21 proc. zamierzało zmniejszyć wynagrodzenia – wynika z opublikowanego 5 maja badania „Wpływ kryzysu koronawirusa na sytuację przedsiębiorstw oraz ich plany zatrudnieniowe i płacowe” (Polski Instytut Ekonomiczny i Polski Fundusz Rozwoju). 71 proc. firm zapowiadało utrzymanie dotychczasowego zatrudnienia, a 8 proc. – utworzenie nowych miejsc pracy.

Zapowiedzi odmrożenia gospodarki przed wakacjami przywracały optymizm. W utrzymaniu zatrudnienia pomogły też programy pomocowe wprowadzone w ramach kolejnych odsłon rządowej tarczy antykryzysowej, w tym m.in. zwolnienie z odprowadzania składek do ZUS za marzec, kwiecień i maj 2020 r. czy też dofinansowanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na ochronę miejsc pracy. W odpowiedzi na kryzys województwa uruchomiły własne projekty i wprowadziły specjalne formy pomocy.

Powstał cały system wsparcia firm, które znalazły się w trudnej sytuacji z powodu pandemii COVID-19. Największymi środkami dysponuje Polski Fundusz Rozwoju, który uruchomił Tarczę Finansową o wartości 100 mld zł. Do 3 sierpnia skorzystało z niej ponad 345 tys. mikro-, małych i średnich firm, zatrudniających przeszło 3 mln pracowników. Na konta bankowe tych przedsiębiorstw trafiło 60,5 mld zł (w tym do mikroprzedsiębiorstw – 18,7 mld zł). Środki na sfinansowanie Tarczy Finansowej PFR pochodzą z obligacji. Z kolei w zakończonym 31 lipca naborze „Dotacje na kapitał obrotowy” organizowanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości wpłynęło niemal 6,4 tys. wniosków od przedsiębiorstw średniej wielkości.

W naszym województwie, korzystając z dostępnej puli funduszy UE, uruchomiono dla działających tu przedsiębiorców pożyczkę płynnościową. Bezzwrotne wsparcie zapewniono firmom z sektora turystyki. Chcąc dodatkowo wesprzeć podmioty tej branży, Zarząd Województwa wystartował w czerwcu z kampanią „Odpocznij na Mazowszu”.

Pomoc składająca się na tarczę antykryzysową działa, o czym świadczy rosnąca liczba korzystających z niej przedsiębiorstw. O ile ma ona za zadanie zapewnić przetrwanie i dalsze funkcjonowanie firm, o tyle nowe rozwiązania, które zapowiada rząd, powinny wywołać impuls rozwojowy. Część z nich zapewne będzie projektowana pod środki z Funduszu Odbudowy. Z ustaleń lipcowego szczytu unijnego wynika, że w najbliższych kilku latach będziemy mieli do dyspozycji ok. 23 mld euro na dotacje (w cenach stałych) i około 34,2 mld euro na uprzywilejowane pożyczki (w cenach bieżących). Nad planem wykorzystania pieniędzy pracuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. To będzie nasz „miecz” do walki z kryzysem i „polisa ubezpieczeniowa na przyszłość” – zapowiadają przedstawiciele rządu.

Poniżej przedstawiamy wybór najważniejszych działań, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy. W zestawieniu umieściliśmy też instrumenty, w których wyczerpały się środki lub zakończono nabory, bo nie jest wykluczone, że zostaną wznowione. Uwaga! Z opisanych tu instrumentów możesz korzystać pod warunkiem, że twoje przedsiębiorstwo nie znajdowało się w trudnej sytuacji na koniec 2019 r. – sprawdź art. 2 pkt 18 rozporządzenia KE nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. Tych samych wydatków nie możesz pokrywać z różnych źródeł wsparcia!

• 

Dotacja na turystykę

Jeśli prowadzisz działalność turystyczną, hotelarską, restauracyjną, rozrywkową, sportową, rekreacyjną, eventową oraz kulturalną, mogłeś liczyć na wsparcie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. Samorząd województwa przeznaczył z RPO prawie 67 mln zł na bezzwrotne dotacje dla mikro- i małych przedsiębiorstw dotkniętych skutkami pandemii COVID-19. Dofinansowanie obejmie zaspokojenie bieżących, pilnych potrzeb przedsiębiorstwa przez maksymalnie 3 miesiące. Warunkiem ubiegania się o wsparcie był spadek przychodów ze sprzedaży o co najmniej 50 proc. w czerwcu 2020 r. w porównaniu do czerwca 2019 r. Wnioski o dotację można było składać przez Mazowiecki Elektroniczny Wniosek Aplikacyjny od 30 lipca do 7 sierpnia br.

Mazowiecka Pożyczka Płynnościowa

Na wsparcie przedsiębiorców w ramach Mazowieckiej Pożyczki Płynnościowej przeznaczono 80 mln zł ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Możesz się o nią ubiegać, jeśli masz mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo prowadzące działalność w naszym regionie i odczułeś negatywny wpływ epidemii COVID-19. Pożyczka jest udzielana w wysokości do 500 tys. zł, a okres spłaty może wynieść nawet 5 lat. Możesz wystąpić o karencję w spłacie do 6 miesięcy od dnia uruchomienia pożyczki. Sfinansujesz z niej wydatki konieczne do zapewnienia funkcjonowania firmy, m.in. koszty zatowarowania, wynagrodzenia pracowników (w tym zobowiązania wobec ZUS i US). Wnioski należy składać do Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (zobacz więcej).

Pożyczki płynnościowe dla podmiotów ekonomii społecznej

Jeśli prowadzisz podmiot ekonomii społecznej (PES), czyli np. spółdzielnię socjalną, zakład aktywności zawodowej, warsztaty terapii zajęciowej itp., sprawdź warunki skorzystania z pożyczki płynnościowej Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Umożliwia ona sfinansowanie wydatków związanych z utrzymaniem bieżącej działalności i zapewnienie płynności finansowej. Z pożyczki pokryjesz także wynagrodzenia pracowników, zobowiązania wobec ZUS i urzędów skarbowych, opłacisz faktury m.in. za użytkowanie infrastruktury czy zakup drobnego wyposażenia.

Kwota pożyczki może sięgać 25 proc. wartości rocznego obrotu i nie może przekroczyć 100 tys. zł. Pożyczkę oprocentowaną w wysokości 0,1 proc. w skali roku spłacasz do 4 lat (pożyczkę udzieloną po 1 stycznia 2021 r. – w ciągu 36 miesięcy). Karencja w spłacie do 12 miesięcy przysługuje tym PES, którym pożyczki zostaną udzielone do końca 2020 r.

Kredyt na innowacje technologiczne

Umożliwia on rozwój i podniesienie konkurencyjności mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, a tym samym wdrożenie w nich innowacji. W okresie pandemii BGK zmienił zasady udzielania kredytów (od 1 czerwca do 30 grudnia 2020 r.). Zniesiony został maksymalny limit premii technologicznej, co pozwala uzyskać ponad 6 mln zł na wydatki inwestycyjne (wysokość dofinansowania zależy od miejsca realizacji projektu i wielkości firmy – maksymalnie 70 proc. kosztów kwalifikowalnych inwestycji). Dzięki kredytowi możesz wprowadzić innowacje na skalę przedsiębiorstwa, np. produkty lub usługi do tej pory nieoferowane. Zniesiono również obowiązek wkładu własnego. Jeżeli twoja zdolność kredytowa na to pozwala, bank kredytujący może przyznać kredyt technologiczny na finansowanie do 100 proc. wartości projektu.

Katalog wydatków kwalifikowalnych został rozszerzony o m.in. koszt zakupu, montażu i uruchomienia środków trwałych oraz koszty ich transportu, roboty i materiały budowlane (w celu budowy lub rozbudowy budynków), zakup wartości niematerialnych i prawnych (patenty, licencje, know-how oraz nieopatentowana wiedza techniczna), studia, ekspertyzy czy projekty techniczne niezbędne do realizacji inwestycji technologicznej wykonane przez doradców zewnętrznych, koszt najmu lub dzierżawy gruntów, budynków i budowli.

Dotacje na kapitał obrotowy

Jeśli posiadasz przedsiębiorstwo średniej wielkości i z powodu pandemii odnotowałeś spadek obrotów o co najmniej 30 proc. w dowolnym miesiącu, począwszy od marca 2020 r., w porównaniu z poprzednim miesiącem lub z analogicznym miesiącem ubiegłego roku, możesz wystąpić o bezzwrotne wsparcie.

Bardzo ważne jest dokładne określenie statusu przedsiębiorstwa. Jeśli masz wątpliwości, sięgnij po Kwalifikator MŚP, który dostępny jest na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) lub zajrzyj do dokumentów źródłowych dotyczących definicji MŚP. Przedsiębiorcy prowadzący działalność w województwie mazowieckim składali wniosek o dofinansowanie do PARP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój – działania 3.4 Dotacje na kapitał obrotowy.

Otrzymane dofinansowanie będziesz mógł przeznaczyć na koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz pokryć te związane z finansowaniem kapitału obrotowego. Kwota dofinansowania stanowi iloczyn stawki jednostkowej dla określonego poziomu zatrudnienia i liczby miesięcy, w których wnioskodawca potrzebuje wsparcia, przy czym można ubiegać się o finansowanie kapitału obrotowego na okres maksymalnie trzech miesięcy. Wsparcie wypłacane jest w formie 100-procentowej zaliczki. Wnioski w ogłoszonym w czerwcu naborze można było składać do 31 lipca 2020 r. W skali ogólnopolskiej zarezerwowano na te dotacje 2,5 mld zł, w tym dla Mazowsza – 400 mln zł (wartość wniosków złożonych przez firmy z całej Polski w pierwszym konkursie to 1,1 mld zł).

Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju

Jeśli na skutek pandemii spadły obroty w twojej firmie, skorzystaj z subwencji oferowanych przez Polski Fundusz Rozwoju. Ważna jest wielkość spadku. Od jej wyliczenia zależy wysokość subwencji. Wsparcie udzielane jest przedsiębiorstwom, których obroty obniżyły się o co najmniej 25 proc. w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r., w porównaniu do analogicznego miesiąca roku ubiegłego. Z pomocy wykluczone są podmioty, których udziałowcy mają rezydencję podatkową na terenie tzw. rajów podatkowych. Wsparcie w ramach programu może być udzielane w formie obejmowania lub nabywania udziałów, akcji, warrantów subskrypcyjnych, obligacji, wierzytelności, przystępowania do spółek osobowych oraz udzielania subwencji, pożyczek, gwarancji i poręczeń. Tarcza Finansowa dla mikrofirm to pomoc wyliczana w oparciu o liczbę zatrudnionych i kwotę bazową subwencji zależnej od poziomu spadku przychodów firmy (wg obecnych założeń od 12 do 36 tys. zł na zatrudnionego). Maksymalne wsparcie może wynieść 324 tys. zł. Tarcza Finansowa dla małych i średnich przedsiębiorstw opiera się na trzech progach wsparcia: 4 proc., 6 proc. lub 8 proc. przychodów w 2019 r. Wysokość subwencji zależy od poziomu spadku przychodów w związku z COVID-19 (począwszy od marca) w porównaniu do wartości w odpowiednim okresie roku ubiegłego. Szacowana maksymalna wartość subwencji to 3,5 mln zł. Zwrotowi podlega 25 proc. wypłaconej subwencji. Pozostałych 75 proc. może zostać umorzone w przypadku utrzymania zatrudnienia na poziomie wg stanu na 31 grudnia 2019 r.

Z Tarczy Finansowej PFR nieco później zaczęły korzystać także duże firmy. Mają do wyboru trzy instrumenty w postaci finansowania: płynnościowego, preferencyjnego, inwestycyjnego. Przyjmowanie nowych wniosków od MŚP zakończyło się 31 lipca. Do 30 września są rozpatrywane odwołania. Duże firmy nadal mogą występować o subwencję (więcej: https://pfr.pl/tarcza.html).

Ochrona miejsc pracy

Ze świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy zatrudniający pracowników, a także samorządowe instytucje kultury, jednostki organizacyjne Kościoła, związki wyznaniowe oraz kościelne osoby prawne. O dofinansowanie kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne możesz wystąpić wówczas, gdy z powodu spadku obrotów w wyniku pandemii COVID-19 (opis warunków znajdziesz na praca.gov.pl) wprowadziłeś przestój ekonomiczny lub obniżyłeś wymiar czasu pracy. W przypadku przestoju ekonomicznego maksymalna kwota dofinansowania na pracownika wynosi 1533,09 zł brutto, natomiast w sytuacji zmniejszenia etatu – 2452,27 zł brutto (w tym składki na ubezpieczenie społeczne). Wniosek o dofinansowanie składasz do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie (sprawdź).

Na pokrycie części kosztów wynagrodzeń

Z dofinansowania do części kosztów wynagrodzeń pracowników mogą skorzystać mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz NGO. Ze wsparcia skorzystają te podmioty, u których nastąpił spadek przychodów (porównuje się 60 kolejnych dni 2020 r. z tym samym okresem roku poprzedniego). Dofinansowanie wynosi od 50 do 90 proc. wynagrodzenia każdego pracownika. Może być udzielone na 3 miesiące (z możliwością wydłużenia). Wniosek składasz do swojego powiatowego urzędu pracy, możesz to zrobić elektronicznie za pośrednictwem platformy praca.gov.pl. Nabory wniosków trwają do czasu ogłoszenia ich zakończenia przez dyrektora urzędu pracy.

Podobnie skonstruowana pomoc przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność, które nie zatrudniają pracowników – znajdziesz ją pod nazwą: dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla przedsiębiorców samozatrudnionych.

Pożyczka do 5 tys. zł dla mikroprzedsiębiorstw

Jeśli twoja firma jest mikroprzedsiębiorstwem (sprawdź definicję MŚP dostępną na stronie www.parp.gov.pl), możesz skorzystać z niskooprocentowanej pożyczki w wysokości do 5 tys. zł z Funduszu Pracy. Jest ona udzielana na okres nieprzekraczający 12 miesięcy. Pożyczkę można przeznaczyć na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Wniosek o pożyczkę składasz przez platformę praca.gov.pl lub w formie papierowej w powiatowym urzędzie pracy. Pożyczka wraz z odsetkami zostanie umorzona w całości, jeśli będziesz prowadził aktywnie działalność gospodarczą przez 3 miesiące od dnia jej udzielenia. Pomoc obejmuje także osoby fizyczne, które prowadziły działalność gospodarczą przed 1 kwietnia 2020 r.

Gwarancje BGK do kredytów

Bank Gospodarstwa Krajowego zwiększył limit gwarancji de minimis z 60 do 80 proc. kwoty kredytu. W przypadku kredytu obrotowego wydłużył okres gwarancji z 27 do 39 miesięcy. W pierwszym roku gwarancja jest udzielana bez prowizji, a w przypadku już udzielonych kredytów odstąpiono od pobierania należnych prowizji w okresie do 31 grudnia 2020 r. O gwarancję de minimis zapytaj w swoim banku. Gwarancją z dotacją, którą refunduje zapłacone odsetki w ramach programu Biznesmax (również BGK), mogą zostać objęte nie tylko kredyty inwestycyjne, ale także kredyty obrotowe odnawialne, przeznaczone na zapewnienie płynności finansowej. Z Biznesmax skorzystać mogą przedsiębiorstwa innowacyjne i efektywne ekologicznie. Dodatkowo do końca 2021 r. obowiązywać będzie 5-proc. stawka roczna dla wyliczenia dopłaty do oprocentowania kredytu. Średnie przedsiębiorstwa dotknięte skutkami pandemii COVID-19 mogą wnioskować o udzielaną na okres do 27 miesięcy (nie dłużej niż okres kredytu + 3 miesiące) gwarancję kredytów zapewniających płynność finansową w wysokości do 250 mln zł (zabezpieczenie do 80 proc. kredytu).

Pożyczka płynnościowa z POIR

Wśród instrumentów zwrotnych popularne są pożyczki płynnościowe z Programu Inteligentny Rozwój (POIR). Nic dziwnego – oprocentowanie wynosi 0 proc.! BGK poprzez pośredników finansowych w regionach udostępnia je MŚP od 23 kwietnia br. Pozwalają one na finansowanie wydatków związanych z utrzymaniem bieżącej działalności firmy i zapewnieniem płynności finansowej. Pożyczkę musisz spłacić w ciągu 6 lat, ale możesz skorzystać z wakacji kredytowych czy też 6-miesięcznej karencji. Wakacje kredytowe pozwalają wydłużyć okres spłaty na 2 miesiące raz w roku (w pierwszym i drugim roku spłacania pożyczki). Pożyczki płynnościowe cieszyły się tak dużym zainteresowaniem, że Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zwiększyło ich pulę o 500 mln zł (do 1,05 mld zł). Przedsiębiorcy z Mazowsza w drugim konkursie ubiegali się o nie w Agencji Rozwoju Regionalnego w Starachowicach. Uwaga: nabory przewidziane na sierpień z powodu wyczerpania środków zostały odwołane.

Nowy start?

Nie wszyscy przejdą suchą stopą przez kryzys. Zakończenie działalności nie oznacza jednak, że nie możesz próbować zbudować nowego biznesu. PARP w czerwcu uruchomiła nabór do programu „Nowy start”. Biorąc w nim udział, skorzystasz ze szkoleń i usług doradczych, nie ponosząc żadnych kosztów. Przeanalizujesz przyczyny niepowodzenia i zwiększysz kompetencje w zakresie prowadzenia firmy, aby uniknąć kolejnej porażki w przyszłości. Dowiesz się, jak przystosować się do zmieniającego się rynku oraz konkurencji i przeszkolić już zatrudnionych pracowników. Udział w programie jest w 100 proc. pokrywany ze środków POWER. Przyjrzyj się ofertom operatorów, którzy prowadzą projekty w całej Polsce lub w wybranych województwach.

• 

Jerzy Gontarz